www.rzgow.pl

Jak dowiadujemy się od prof. Agnieszki Salskiej ze Rzgowa, jest ona prawnuczką powstańca styczniowego Wojciecha Salskiego. Wojciech urodził się 5 sierpnia 1846 r. w Rzgowie. Partie powstańcze z okresu 1863 - 1865 rekrutowały się najczęściej z żołnierzy pochodzenia szlacheckiego, spośród nauczycieli, uczniów i studentów. Wojciech najprawdopodobniej pochodził ze rzgowskiej rodziny rzemieślniczej, bo najbliższe dwory ziemiańskie znajdowały się dopiero w Giemzowie i Kruszowie. Młodzieniec uzyskał stopień szeregowca. Gdy wziął broń do ręki, miał dopiero 17 lat.

Z przekazów rodziny Salskich wynika, że najprawdopodobniej wziął udział  bitwie pod Sędziejowicami 26 sierpnia 1863 roku. Służył pod komendą generała Taczanowskiego, dowódcy powstańców w województwie kaliskim. Starcie zostało zainicjowane przez Rosjan, którzy uzyskawszy od zwiadu informację o koncentracji polskiej jazdy w okolicy Sędziejowic, wysłali w tamtym kierunku szwadron grodzieńskich huzarów rotmistrza von Grabbego, wspomagany przez kozaków z 44 dońskiego pułku.

Siły polskie liczyły w tym czasie ok. 1500 żołnierzy. W wyniku przewagi liczebnej powstańców, w starciu zginęli prawie wszyscy Rosjanie, jedynie kilku dostało się do niewoli, w tym rosyjski dowódca. Bitwa w Sędziejowicach przyczyniła się do koncentracji wojska carskiego, co w rezultacie doprowadziło do klęski oddziałów gen. Taczanowskiego na polach wsi Kruszyna – Nieznanice koło Częstochowy w dniu 29 sierpnia.

Jak ustaliła prof. Agnieszka Salska, Wojciech nie był represjonowany za udział w powstaniu, bo nikt go nie wydał. Po wygaśnięciu ostatnich walk, młodzieniec utrzymywał się ze stolarki i ciesielki. Ten fach przejęli po nim synowie. 5 lutego 1924 roku – już w Polsce Niepodległej – otrzymał status weterana potwierdzony legitymacją o numerze 19304 wydaną przez Ministerstwo Spraw Wojskowych oraz awans do stopnia podporucznika.  Jak wynika z zachowanego aktu zgonu, zmarł 5 sierpnia 1930 r. w Bronisinie Dworskim.

Potwierdzone szczegóły z biografii rzgowskiego powstańca zawdzięczamy Hannie Kosińskiej, nauczycielce historii  nauczającej w łódzkich liceach. To wnuczka Wojciecha, pochowana w mogile z dziadkiem w Rzgowie. Pozostały po niej notatki na akcie zgonu Wojciecha.   

Uczczenie pamięci rzgowskiego Bohatera powstania wpisuje się w akcję „Znicz dla Powstańca”, zainaugurowaną przez Łódzki Urząd Wojewódzki. Wojewoda łódzki w piśmie do burmistrza Rzgowa pisze m. in. „W ramach tej inicjatywy chcielibyśmy objąć szczególną pamięcią groby wszystkich ofiar walk powstańczych na terenie naszego województwa i zapalić znicze w miejscach Ich wiecznego spoczynku w dniu rocznicy wybuchu powstania – 22 stycznia 2023 r.”

Ze względu na to, że rocznica wypada w tym roku w niedzielę, uroczyste zapalenie zniczy i złożenie kwiatów zostało przesunięte na piątek. Burmistrz Mateusz Kamiński zaprasza do wspólnego i godnego uczczenia pamięci Powstańca 1863 roku - Wojciecha Salskiego.